Je denkt goed bezig te zijn als je een product koopt met het Beter Leven-keurmerk. Maar houdt dat eigenlijk wel wat in als 6 procent ‘goedgekeurde’ bacon in je salade meteen 2 sterren oplevert?
Gisteren schreef ik dat er maar weinig kerstvlees een keurmerk heeft voor dierenwelzijn. Voor de lunch kocht ik vandaag een bakje ei-baconsalade van Johma. Erop stond het Beter Leven-keurmerk. Twee sterren maar liefst. Een fijn idee dat de varkens en kippen het goed hadden gehad. Maar wacht even. Hè? Op het etiket staan de ingrediënten. De eieren zijn van de vrije uitloop, 0 sterren. Alleen de bacon heeft 2 sterren van Beter Leven. En daarvan zit er maar 6 procent in de salade. 94 procent van de salade heeft niks met beter leven te maken. En dan mogen ze er wel een logo op zetten?
Ondergrens welzijn
Tijd om me eens wat meer te verdiepen in het keurmerk en de regels ervoor. Beter Leven is een keurmerk van de Dierenbescherming. De Dierenbescherming legt de ondergrens voor een beter dierenwelzijn bij 1 ster Beter Leven. Er zijn maximaal 3 sterren te verdienen. Dat klinkt goed, maar de verschillen tussen de sterren zijn klein. Voor alle diersoorten uit de vleesindustrie zijn de criteria verschillend.
Neem als voorbeeld kippen, of om precies te zijn hennen. In de ‘normale’ stallen mogen er 9 kippen per vierkante meter zijn. Bij 1 ster zijn dat er ook 9, af te bouwen naar 7. Bij 2 sterren zijn het er ook 9 en bij 3 sterren maximaal 6,7 hennen per vierkante meter. Het voornaamste verschil tussen 1 ster en meer is dat bij meer sterren de kippen vrije uitloop hebben. Oftewel: naar buiten mogen.
De pdf’s met de details zijn te downloaden via de site van de Dierenbescherming. Als je ze bestudeert, dan zie je dat 1 ster inderdaad een ondergrens is, want zo leuk hebben die dieren het niet. Alle biologische vleesproducten krijgen 3 sterren, maar 3 sterren is niet automatisch biologisch. Verwarrend.
Het varken van Johma
De 6 procent bacon uit mijn salade komt van een varken. Wat voor leven heeft dat beest gehad met zijn 2 sterren? Hieronder de vergelijking van wat gangbaar is en wat er verplicht is voor de sterren. Dat stemt niet vrolijk. Een varken met 1 ster mag niet naar buiten, zijn staart wordt gewoon afgeknipt en zijn tanden ingekort. Het is toch een beetje alsof de regels van het keurmerk bepalen dat je je hond maximaal 1 keer per dag mag schoppen, en dat het je dan 3 sterren oplevert.
Wanneer krijgen producten een keurmerk?
Op de site van de Dierenbescherming is een protocol te vinden voor wanneer bedrijven het logo mogen gebruiken. Ze moeten er toestemming voor vragen aan de organisatie.
Voor vlees is het allemaal erg duidelijk, er staan zwart op wit allerlei eisen waaraan producenten moeten voldoen. Er staat echter nergens iets over samengestelde producten zoals salade. Het zou logisch zijn als er een minimaal percentage sterrenvlees in moet zitten om het keurmerk te mogen voeren. Daarbij lijkt 6 procent me nogal minimaal. Ik heb de vraag erover neergelegd bij de Stichting Beter Leven kenmerk.
En het logo dan?
De dame die terugbelde wist het duidelijk uit te leggen. Als er in een product maar één dierlijke ingrediënt zit, en die heeft een Beter Leven-herkomst, dan mag bij elk percentage het logo gevoerd worden. Dus als je komkommersalade met 1 procent diervriendelijke bacon hebt, mag daar het logo op staan. Zitten er echter meer dierlijke bestanddelen in, dan mag maximaal 5 procent niet voorzien zijn van het keurmerk. En van het goedgekeurde bestanddeel moet er 2 keer zo veel in zitten dan van het niet-goedgekeurde ingrediënt. In het voorbeeld van Johma zijn ook de eieren voorzien van 2 sterren. Wat ze dan niet op de ingrediëntenlijst zetten. Maar bij de bacon weer wel. Verwarrend, op zijn minst.
Mijn mening: sterren zijn misleidend
Een keurmerk met sterren klinkt als iets goed. Als consument denk je dat het producten zijn met veel aandacht voor dierenwelzijn, en dat vlees met 3 sterren komt van een beest dat een goed leven heeft gehad. Als je de criteria erop naleest, valt dat bar tegen. 1 ster is helemaal niet te vergelijken met ‘de derde prijs’, de laatste van de winnaars zijn. 1 ster is ook een rotleven met weinig ruimte en geen licht. 3 sterren is net wat beter dan heel slecht.
Eigenlijk zouden er 10 sterren moeten zijn, waarbij dit de onderste drie zijn. De slechtste dus, en al het overige reguliere vlees krijgt een 0. Ik ga weer verder zoeken naar biologische vleespakketten, de sterren hebben voor me afgedaan.
Eindoordeel: een 3 van juf Saskia.
